قراردادهای آتی سکه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای نوین مالی در جذب و کنترل نقدینگی در دنیای مالی جدید مطرح است و برای معرفی نزد عموم سرمایه‌گذاران نیاز به حمایت جدی دارد؛ اکنون به اشتباه، ماهیت نوسان‌گیری «آربیتراژگری» در این نوع قراردادهای نوین مالی که ذات این نوع بازار است از طرف متولیان بانک مرکزی به «قمار» تعبیر می‌شود و انگشت اتهام به این ابزار جدید، بورس ایران را نشانه گرفته است.
.
واقعیت این است که سهم معامله‌گران قرارداد آتی را در رشد بی‌رویه و حبابی قیمت سکه نمی‌توان انکار کرد اما این میزان سهم، خود معلول است نه علت چراکه بازار آتی وجودش مبتنی و متکی بر بازار نقدی آن کالاست.
.
شیوه مرسوم در تعیین قیمت آتی یک کالا، قیمت نقدی به‌علاوه نرخ سود بازار است و از آنجا که نرخ سود بانکی و رسمی، غیر‌واقعی و پایین‌تر از نرخ تورم است بازار، نرخ غیررسمی و آزاد را مدنظر می‌گیرد که جمع حاصل این دو متغییر تعیین‌کننده قیمت آتی سکه است که طی روزهای گذشته به قیمت‌های بیش از ۸۳۰ هزار تومان نیز دست یافت.
.
در تفکر تحلیلی معامله‌گران آتی، روند افزایش قیمت سکه در بازار نقدی در کنار افزایش فشار تقاضا و انتظار برای رشد قیمت‌ها در بازار نقدی، فرصت شکاف قیمتی را شکل می‌دهد که یکی از بهترین و مهم‌ترین فرصت‌های کسب سود در این نوع بازار محسوب می‌شود. در واقع، معامله‌گران به دنبال فرصت‌های کسب سود هستند و وجود شکاف قیمت در بازار سکه یا همان «آربیتراژگری» از بهترین فرصت‌های بازار آتی سکه است.
.
افزایش حجم قراردادهای آتی سکه طبیعتا منجر به افزایش حجم تقاضای سکه در بازار نقدی از طرف معامله‌گران آتی به عنوان گروه جدید متقاضیان طلا، شائبه افزایش مستمر قیمت طلا و سکه در آینده را به بازار مخابره کرد که این روند در شرایط نامناسب اقتصادی به صورت تصاعدی نتیجه می‌دهد.
.
به هر صورت کشف تاثیر‌گذاری معامله‌گران آتی سکه در افزایش تقاضا و قیمت این کالا با اینکه دیر انجام شد اما واقعیت این است که بستر برای این بازار آن‌طور که باید آماده نبود و پیش‌بینی بازارها از میزان کیفی و کمی حضور و تاثیر معامله‌گران این بازار به درستی برآورد نشده بود؛ چراکه تئوری ساده تعادل عرضه و تقاضا در تعیین قیمت واقعی یک کالا هنوز در تاریخ اقتصاد پابرجاست و پیشی گرفتن هرکدام از دو طرف منجر به رفتار غیرمنطقی قیمت خواهد شد.
.
تزریق فیزیکی سکه از طرف بانک مرکزی بدون شناخت میزان متقاضیان جدید سکه نمی‌تواند کارآیی لازم را در بلندمدت داشته باشد و با عقب‌نشینی کوتاه‌مدت برخی از گروه‌های متقاضی، این روند افزایشی و آشفتگی دوباره نمایان خواهد شد.بازار قرارداد آتی سکه که هم‌اکنون به عنوان تهدید از دید بانک مرکزی عنوان می‌شود، خود می‌تواند فرصتی بکر در ساماندهی بازار سکه باشد.
.
هم‌اکنون بانک مرکزی به جای ایجاد بازار موازی پیش‌فروش سکه که می‌تواند به نوعی فشار بی‌اعتمادی به بخشی از بازار بورس از نظر بازار عنوان شود؛ از طریق تفاهم با بورس در جهت عرضه پیش‌فروش سکه و از طریق قراردادهای آتی سکه در بورس کالا، می‌تواند سیاست‌های تنظیم بازار سکه را نیرومندتر پیگیری کند تا شاهد گردش سرمایه‌های سرگردان از بازار طلا به ارز در روزهای آتی و آشفتگی بیش از پیش بازارها نباشد.
.
منبع : جهان صنعت
مهدی آزادواری
رییس بانک مرکزی در نشستی که در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران روز یک شنبه برگزار شد، انتقادات از حبابی بودن نرخ سکه در بازار و رشد بی‌رویه قیمت‌ها را ناشی از بورس بازی در قرارداد آتی سکهدانست و معاملات بورس کالا را قمار اعلام کرد که این اظهارات با واکنش متولیان بازار آتی روبه‌رو شد.
آتی مورد تایید فقها است
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در واکنشی، وجود قمار در قراردادهای آتی سکه را به شدت رد کرد و از آمادگی سازمان بورس برای پیش فروش سکه در بورس کالا و با مکانیزم فیوچرز خبر داد. علی صالح‌آبادی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، قمار در معاملات آتی سکه را به شدت رد کرد و به ایسنا گفت:قراردادهای آتی در کمیته فقهی سازمان بورس مطرح و مورد تایید فقها قرار گرفته است و فقها به این نتیجه رسیدند که مشکل شرعی در این معاملات وجود ندارد، لذا قراردادهای آتی طلا به هیچ وجه قمار نیست.
.
وی در خصوص طرح پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی توضیح داد و گفت: در حال حاضر بهترین امکان برای بانک مرکزی فراهم شده است تا سکه ماه‌های آینده را در بورس کالا و در ساختار آتی و فیوچرز پیش‌فروش کند و قیمت‌ها را به ارزش واقعی برساند. وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از سازو‌کار قرارداد آتی، سکه نقدی ماه‌های آینده را پیش‌فروش کند که این کار در قیمت‌ها اثر‌گذار است واین بازار را به قیمت مناسب سوق می دهد.
بانک مرکزی به عنوان معامله گر وارد بورس کالا شود
صالح‌آبادی عنوان کرد: لذا این پیشنهاد سازمان بورس به‌طور رسمی به بانک مرکزی اعلام شده است و اگر بانک مرکزی به عنوان معامله گر وارد بورس کالا شود، می تواند موجب کنترل قیمت سکه شود.
قرارداد آتی مشکل شرعی ندارد
در همین حال دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه معاملات آتی سکه طلا با اعمال شروط ۳ گانه قمار نیست و از نظر شرعی اشکال ندارد، به خبرگزاری مهر گفت:عامل اصلی التهاب بازار سکه و ارز ناشی از تصمیم غلط شورای پول و اعتبار نسبت به کاهش نرخ سود سپرده بانکی و اوراق مشارکت است.
سید عباس موسویان درباره اسلامی یا غیراسلامی‌بودن قراردادهای فیوچرز یا معاملات آتی سکه گفت: یکی از قراردادهایی که اخیرا در بازارهای مالی مطرح شده است و به تدریج در بازار سرمایه ایران مورد بحث و گفت‌وگو بود و چند سالی است که پس از تائید در کمیته فقهی اجرا شد، قرارداد فیوچرز یا معاملات آتی است.
.
دبیرکمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در قرارداد آتی دو طرف معامله روی دارایی پایه تعهد به خرید و تعهد به فروش می‌دهند، یعنی یک طرف متعهد می‌شود که مقدار معینی از دارایی پایه را در سررسید معین به یک نفر بفروشد و طرف مقابل متعهد می‌شود که در سررسید مشخص، کالای معین را به قیمت تعیین‌شده خریداری کند.
شروطی برای اجرای قراردادهای آتی
موسویان با اشاره به اینکه فیوچرز مدت زمانی است که در بازارهای مالی دنیا انجام می‌شود، اظهار کرد: فیوچرز روی دارایی‌های مختلف کالایی مثل کالای کشاورزی همچون ذرت، گندم، پنبه یا کالاهای فلزی مانند آهن، آلومینیوم، طلا، نقره، مس یا دارایی‌های مالی نظیر اوراق سهام، قرضه و غیره انجام می‌شود.
ادامه مطلب
اظهارات رییس‌کل بانک مرکزی و قمار دانستن قراردادهای آتی نه تنها واکنش مسوولان بورسی کشور را به‌دنبال داشت، بلکه شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد و دارایی نیز در حاشیه همایش ملی بررسی نقش بانکداری اسلامی در تامین مالی، در جمع خبرنگاران بر قانونی بودن قراردادهای آتی بورس کالا تاکید کرد و گفت: معاملات آتی سکه دارای مجوز شورای عالی بورس و شورای فقهی بوده و کاملا قانونی است.
وی اظهار کرد: بنده با آقای بهمنی صحبت نکردم و این صحبت‌های ایشان را هم نشنیده‌ام. اما از نظر بنده معاملات آتی سکه مصوبه شورای عالی بورس را دارد و کاری قانونی است.
وزیر اقتصادی تصریح کرد: هر مصوبه‌ای که در شورای عالی بورس داشتیم بلااستثنا سازمان بورس مکلف بوده و هست که نظریه کمیته فقهی شورای بورس را برای آن بگیرد.
وی در ادامه افزود: آنچه که هم‌اکنون در معاملات آتی سکه صورت می‌گیرد مصوبه شورای بورس و پیوست تایید کمیته فقهی شورای عالی بورس را دارد.
تبلیغات 
